Jack slaat toe in Toronto

Zondag 22 juli stappen Hans Kuijf, Martin Pattenier en Wim Heemskerk langs de douane op Schiphol voor de grote overtocht naar Canada. Voor de nietsvermoedende ambtenaren betreft het slechts een onnozel drietal, maar in werkelijkheid bevindt er zich nog een vierde in het gezelschap. Verborgen voor het oog, maar wel degelijk aanwezig op glanzend CD-materiaal is namelijk ook Jack van de partij. "Jack, wie.., wat?", vraagt u zich misschien af. Laat ik u uit de droom helpen. Jack is het bridgeprogramma dat Hans Kuijf, bijgestaan door Martin Pattenier en Wim Heemskerk, ontwikkeld heeft. Vorig jaar in Maastricht schreven we Jack voor het eerst in voor het wereldkampioenschap computerbridge. Toen werden we nog uitgeschakeld in de halve finale, maar na een jaar sleutelen en programmeren is Jack inmiddels de luiers ontgroeid en een flinke kerel geworden. Vliegend boven de oceaan filosoferen we over de kansen en proberen de spanning van ons af te praten door grappen te maken over Ginsberg, die overal verkondigt dat zijn programma GIB het sterkste ter wereld is, maar die zich in werkelijkheid in allerlei bochten wringt om de confrontatie te vermijden (zie artikel van Onno Eskes, elders in dit nummer). Nee, GIB is dit jaar geen concurrent van Jack, want hij doet wéér niet mee. Maar hoe zit het met de andere deelnemers? Welke vooruitgang hebben die geboekt? Wat kan zo'n vlucht lang duren.

Zaterdag 28 juli, de strijd is gestreden. En eigenlijk was het een heel ongelijke strijd. In de voorronden speelt ieder programma tien viertallenwedstrijdjes van 16 spellen. Jack wint ze allemaal! Als een mes door de boter. Geen bijzondere hoogstandjes, maar zelf weinig fouten maken en profiteren van de fouten van de tegenpartij. Het lijkt wel mensenbridge. De nummers 1 en 2 spelen vervolgens een finale over 64 spellen. Het Japanse Microbridge heeft van de andere deelnemers de beste indruk gemaakt, maar opnieuw is Jack ongenaakbaar en wint elk van de vier sets (van 16 spellen). Eindstand: 136-84. Jack is wereldkampioen!

In de pers en op internet is er inmiddels de nodige aandacht aan ons succes besteed, al krijg ik zo nu en dan kromme tenen van enkele uit de lucht gegrepen uitspraken van de 'stuurlui aan wal'. Op deze plek grijp ik de kans een paar misverstanden te ontzenuwen. Nee, de programma's konden niet spieken, want er werd gespeeld in een netwerk van vier PC's, waarbij elke PC alleen de kaarten van zijn eigen windrichting kreeg. Een speciaal programma stuurde de biedingen, de dummy en de gespeelde kaarten over het netwerk. Nee, het biedsysteem was niet voorgeschreven. Sommige conventies waren als opening verboden, maar Jack speelt bijvoorbeeld het Jacoby-Bergen 2SA-complex na een opening van 1 en 1. Wie dat een 'slap aftreksel' van Standard American noemt, slaat de plank toch echt mis. Nee, de in een landelijk dagblad gepubliceerde spellen van de demonstratiewedstrijd tegen het team Berkowitz zijn niet van Jack afkomstig, maar van het 'nevenpaar' Microbridge.

Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar het lijkt me interessanter op de techniek van Jack in te gaan. De meeste bridgeprogramma' s werken met een verzameling regels, waarmee het bieden en spelen voorgeschreven wordt. Dat dat in de praktijk nog flink misgaat moest meervoudig ex-wereldkampioen Baron ondervinden. In troefcontracten staat het trekken van de troeven hoog op het prioriteitenlijstje van de leider. Op een gegeven moment bood Baron een niet-kwetsbare 4 over onze kwetsbare 3SA. Jack doubleerde, maar we verwachtten een slechte score want 4 hoefde maar twee down. De troeven zaten echter 4-1 en Baron begon die rustig op te halen. Toen hij even later nog met een aas van slag moest had hij zelf geen troef meer en lag voor 1700. Jack werkt heel anders. Tijdens de bieding heeft hij een ruim 12.000 regels tellend theorieboek tot zijn beschikking. Zolang de bieding in zijn boek staat volgt hij in principe de bijbehorende regel, maar is het eind van de theorie bereikt dan stapt hij over op een heel andere techniek. Hij schudt op de achtergrond een groot aantal spellen die voldoen aan de bieding tot dan toe en selecteert uit die duizenden spellen de circa 40 best passende (de zogenaamde samples). Die speelt hij met open kaarten uit en op basis daarvan kiest hij zijn volgende actie. Bij het af- en tegenspel gaat het precies zo. Terugkomend op het ongeluk van Baron is het eenvoudig in te zien dat dit Jack niet kan overkomen. Na de tweede troefronde ziet hij het zitsel en bij het uitspelen van de samples komt hij er heel eenvoudig achter dat doorgaan met troeftrekken tot een ramp leidt.

Wat is op dit moment het speelniveau van Jack? Dat is lastig te zeggen, omdat het begrip 'spelniveau' een soort vaste factor tussen een minimaal en maximaal niveau veronderstelt. Jack speelt op sommige momenten beter dan een meesterklasser. Dubbele dwang, eliminatie, ingooi, al die technieken zijn een fluitje van een cent. Hij heeft geen idee wat hij aan het doen is, maar het intern uitspelen van zijn samples vertelt hem de winnende aanpak. Op andere momenten maakt hij de knulligste en (in mensenogen) onbegrijpelijkste blunders. Meestal is dat te wijten aan gevonden samples die te veel afwijken van de daadwerkelijke handen. Op zo'n moment is hij (bijna letterlijk) met een ander spel bezig. Als ik die uitschieters even buiten beschouwing laat en naar het gemiddelde niveau kijk denk ik dat een hoofdklasser het op dit moment nog net kan bolwerken tegen Jack. Een tweede divisiespeler die denkt dat hij met z'n ogen dicht zal winnen komt vermoedelijk bedrogen uit. Het is de bedoeling om een aantal demonstratiewedstrijden te organiseren, zodat we meer kijk krijgen op waartoe Jack nu wel en niet in staat is. Inmiddels is versie 1.0 van Jack te koop. Het programma biedt de keuze uit een groot aantal biedsystemen en conventies, aarmee je als gebruiker losse spellen en toernooien kunt spelen. Daarnaast is er nog een zee van andere opties. Zo kun je bijvoorbeeld je eigen spellen van de club invoeren en door Jack laten analyseren. Meer informatie is te vinden op www.jackbridge.nl, de internetsite van Jack.

Tot slot nog een spel uit Toronto. Aan beide tafels verliest Baron het bieden.

O/Allen 9 7 2 A 6 3 A B 10 7 5 2 6 A H 10 6 10 7 H H V 10 9 4 3      N     W        O      Z V B 8 5 3 9 8 2 6 A B 7 2 4 H V B 5 4 V 9 8 4 3 8 5

Open kamer

Gesloten kamer

West	Noord	Oost	Zuid			West	Noord	Oost	Zuid
Baron	Jack	Baron	Jack			Jack	Baron	Jack	Baron
-	-	pas	pas			-	-	pas	pas
1	2	2	3			1	pas	1	doublet
4	pas	pas	5			4	pas	pas	pas
pas	pas	pas

Tijdens het WK speelde Jack geen Muiderberg, maar een zwakke twee. Daarom begint hij zowel bij oost in de open kamer als zuid in de gesloten kamer met een pas.

Open kamer.
2 is een zwak sprongvolgbod en 3 is een typisch computerbod. De tegenpartij heeft nog geen manche geboden, dus op voorhand uitnemen komt niet aan de orde. Wanneer west 4 biedt gaat zuid nog eens sampelen en komt er dan achter dat 5 een betere score oplevert. In het analysescherm van Jack kun je z'n verwachtingen zien: 4 kost 633 (dat wil zeggen gemiddeld een halve overslag) en 5 (gedoubleerd!) slechts 473 punten ('bijna twee down'). Hij biedt dus 5 als uitnemer. In werkelijkheid sluiten de noord-zuidhanden perfect en wordt 5 zelfs gemaakt (dat Baron niet doubleert is dus heel verstandig). Score voor Jack: +600.

Gesloten kamer.
Een vreemde pas van noord en een redelijk doublet van zuid (Jack zou overigens 2 bieden met deze 5-5). Na het doublet begint het sampelen weer. Jack vindt als verwachte scores: 2 156, 3 131 en 4 263.
2 levert natuurlijk altijd een betere score dan 3, want in drie ga je vaker down dan in twee. Winnaar is echter het manchebod dat volgens Jack een succeskans heeft van ruim 42%. Ook hier doet Jack iets zonder dat hij het zelf begrijpt: kwetsbare manches die niet altijd gemaakt worden moet je toch bieden! Noord houdt zich opnieuw stil en Jack mag 4 spelen. Score voor Jack: +620.

Totaal +1220 ofwel een vette 15 IMP winst. Thank you mister Baron. Hope to see you next year.

Wim Heemskerk